Najzdrowsze święto

Święta kojarzą się nam, niestety, w dużej mierze także z objadaniem się i niezdrowym jedzeniem. W połączeniu z brakiem ruchu składa się to na późniejsze przykre problemy żołądkowe… Nie wszystkie jednak świąteczne dania są niezdrowe czy tuczące – dotyczy to zwłaszcza tych z wigilijnego stołu.

zynny wpływ na układ nerwowy.

Bakalie w dużych ilościach spotkamy w popularnej na Górnym Śląsku moczce (to rodzaj gęstej zupy piernikowej z suszonymi owocami, orzechami, migdałami, nieraz „podkręcanej” plasterkami pomarańczy, czekoladą i ciemnym piwem), a także w cieszącej się popularnością na wschodzie kraju kutii, której podstawą są pszenica, mak, miód i bakalie. Kutia jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, żelaza, wapnia, cynku, magnezu, witamin E, B1 i B2 czy błonnika. Oczywiście i moczka, i kutia należą do potraw wysokokalorycznych i spożywane w nadmiarze zaokrąglą nam boczki…

Odchudzanie
wigilijnych potraw
Dania wigilijne to dania postne, z tego też względu, choć nie każdy już o tym pamięta, do smażenia nie powinno się używać na przykład smalcu, słoniny czy masła, a poleca się oleje lub oliwy. Wpływa to na niskokaloryczność przyrządzanych specjałów. Ryby, choć na stół głównie trafiają te smażone, zdrowsze są ugotowane na parze, podane w galarecie lub upieczone w piekarniku. Jeśli ktoś ma kłopoty z nadwagą, powinien wybrać też gatunki mniej tłuste – dorsza, szczupaka, amura zamiast karpia czy łososia. Wszechobecne w sałatkach majonez i tłusta śmietana dadzą się znakomicie zastąpić jogurtem naturalnym lub sosem winegret. Pierogi zaś lepiej podawać z wody, a nie odsmażane na tłuszczu.

Dobrze przed posiłkiem napić się trochę wspomnianego kompotu z suszu – co prawda nie jest on niskokaloryczny, ale zapełnia żołądek i stracimy ochotę na objadanie się czy nakładanie ogromnych porcji.

Dobra magia świąt
Składniki wigilijnych potraw nie są przypadkowe, kiedyś z każdym z nich związany był odpowiedni symbol lub wierzenie (ryba na przykład jest symbolem chrześcijaństwa, symbolizuje Chrystusa i odrodzone życie). Ich różnorodność miała zazwyczaj przynieść urodzaj i obfitość pokarmu, stąd musiały się znaleźć dania ze składnikami rosnącymi na polu (zboża, strączkowe), w sadzie (susz z owoców, orzechy), w lesie (grzyby). Groch z kapustą miał zapewniać ogólny urodzaj, chleb z solą mądrość (rozpowszechnione w Beskidach), orzechy zdrowe zęby, kasza gospodarność (konkretnie miała chronić przed przepijaniem majątku), dania z makiem zdrowie przez cały rok, miód miłość. Ziarna były symbolem płodności (odradzało się z nich życie), kapusta przyrody budzącej się do życia. Część z nich była ściśle związana ze zdrowiem – buraki z barszczu czy bakalie miały na przykład zapewniać długowieczność i urodę, dawać oczyszczenie i płodność, siemię konopi lub lnu (popularna na Śląsku siemieniotka) chroniły przed chorobami skóry. Wierzenia te nie wzięły się znikąd – były wynikiem obserwacji przyrody, zachodzących w niej zmian, a także wpływu pokarmu na człowieka. W większości przypadków bardzo trafnych i godnych polecenia.
 

Przepisy

Kapusta z grochem

Kilogram kiszonej kapusty, 600 g grochu,
2 cebule, liść laurowy, łyżka majeranku,
3 ziarna ziela angielskiego, 1/2 łyżeczki kminku, łyżka mąki, łyżka cukru,
2–3 łyżki oleju, 2–3 łyżki masła, sól, pieprz
Groch moczyć przez noc, ugotować do miękkości (powinien się trochę rozpadać), posolić, nie odcedzać. Cebulę zeszklić na oleju. Kapustę przelać wodą, odcisnąć, posiekać, zalać niewielką ilością wody i gotować około 30 minut z dodatkiem ziela angielskiego i liścia laurowego, potem dusić jeszcze 30 minut (dolać wodę, jeśli wyparowała). Dodać kminek i majeranek, cukier, cebulę, a także groch z wodą, w której się gotował. Na drugiej patelni przygotowujemy zasmażkę z masła i mąki, dodajemy ją do k