Owoce jesieni

Jesień to pora roku obfitująca w kolorowe owoce, które zbieramy, często nie zdając sobie sprawy z ich właściwości prozdrowotnych. Głóg, jarzębina, rokitnik, dzika róża czy tarnina to rośliny bogate w składniki mineralne i witaminy wzmacniające odporność organizmu i chroniące przed różnymi chorobami. Pisaliśmy o nich wielokrotnie, dziś przypominamy je w skrócie.

Berberys zwyczajny (Berberis vulgaris)

Owoce berberysu (twarde, podłużne czerwone jagódki o cierpkim i kwaśnym smaku) są bogatym źródłem witaminy C (80 mg w 100 g). Zawierają też alkaloidy, kwasy organiczne, cukry, pektyny, garbniki, sole mineralne. Odwar z owoców berberysu korzystnie wpływa na przemianę materii, działa moczopędnie i lekko przeczyszczająco. Stosuje się go przy przeziębieniu i gorączce, zaś herbatkę na wzmocnienie odporności organizmu. Berberys zalecany jest przy niestrawności, zapaleniu przewodów żółciowych i kamicy żółciowej, wspomagająco na poprawę pracy wątroby. Nieznacznie zwiększa krzepliwość krwi i uszczelnia naczynia krwionośne.

W kosmetyce maseczki w owoców berberysu pomocne są przy przebarwieniach skóry, trądziku i siniakach.
Ze świeżych owoców można przyrządzać różne przetwory, a suszone dodawać do sosów, mięs i ryb.

Dereń właściwy
(Cornus mas)
Owoc to podłużny pestkowiec wiśniowego koloru o cierpkim smaku. Zawiera minerały (żelazo, potas, wapń, fosfor, magnez, cynk, miedź, mangan), beta-karoten, flawonoidy, kwasy organiczne (jabłkowy i chinowy), pektyny, garbniki, cukry, przeciwutleniacze oraz witaminy: C, P, A. Wykazuje działanie przeciwzapalne i ściągające. Stosowany jest w dolegliwościach żołądkowych (m.in. kolkach), przy biegunkach, zaburzonej przemianie materii, nadwadze, przy zaburzeniach układu moczowego oraz w leczeniu anemii. Nalewka z owoców obniża gorączkę, pomaga zwalczyć przeziębienie oraz podnosi odporność organizmu. Okłady z odwaru z owoców derenia kładzione na czoło łagodzą migreny. Współcześni badacze dowiedli, że antocyjany obecne w dereniu działają przeciwnowotworowo, zapobiegają rozwojowi stanów zapalnych w organizmie oraz zwiększają wydzielanie insuliny. Z owoców derenia można przyrządzić dżemy, konfitury, syropy, soki, likiery i nalewki lub dodawać je do sosów i innych potraw.
 
Dzika róża
(Rosa canina)
Owoc rośliny pomaga zwalczyć przeziębienie i grypę, dzięki bardzo dużej dawce witaminy C – ma jej 20–30 razy więcej niż cytryna! Zawiera także karotenoidy, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, ksantofile, cukry, pektyny, witaminy B1, B2, E, K i P oraz sole mineralne. Wzmacnia odporność, działa przeciwzapalnie, rozszerza i wzmacnia naczynia krwionośne, pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Silne przeciwutleniacze wykazują działanie rozkurczowe, żółciopędne, pomocne są przy dolegliwościach ze strony układu moczowego, kamicy nerkowej i żółciowej. Najnowsze badania potwierdzają, iż dzika róża, dzięki obecnemu przeciwzapalnemu związkowi – GOPO® (galaktolipid), zmniejsza objawy choroby zwyrodnieniowej stawów – łagodzi ból i poprawia ruchomość stawów. Posiada także właściwości kosmetyczne: nawilżające, zmiękczające, wygładzające, rozjaśniające skórę. Zapobiega też przebarwieniom, plamom pigmentacyjnym, a nawet piegom. W kuchni z owoców (po oczyszczeniu z pestek) można przyrządzić konfitury, dżemy, galaretki, soki, syropy, nalewki oraz herbatkę na przeziębienie.

Jarząb pospolity
(Sorbus aucuparia L.)
Współczesne badania wykazały, że owoce jarzębu to doskonałe źródło witaminy C (35–45 mg w 100 g), A, PP, K, witamin z grupy B, beta-karotenu oraz składników mineralnych: potasu, sodu, magnezu, miedzi. Obecne są w nich też kwasy organiczne, antocyjany, flawonoidy, garbniki, pektyny i cukry. Beta-karotenu mają 2 razy więcej niż marchewka, dzięki czemu poprawiają ostrość widzenia oraz chronią i wzmacniają przeciążone oczy, np. zmęczone pracą przy komputerze. Napar z owoców działa moczopędnie, jest zalecany przy kamicy nerkowej i pęcherzo