Smaki lata

Lato przynosi radość z bogactwa świeżych owoców, warzyw i przypraw, najbardziej cieszą te o niepowtarzalnym smaku i aromacie wyhodowane we własnym ogródku. Nie ma żadnego porównania między suszonym majerankiem, lubczykiem, estragonem i każdym innym ziółkiem, a tym zerwanym prosto z grządki. Smakosze powinni jednak wiedzieć, że świeże zioła nie smakują jednakowo o każdej porze dnia.

Ważna jest pora dnia, o której dokonujemy zbioru; najwięcej aromatu mają roślinki zbierane o poranku. Lato cieszy nie tylko świeżymi przyprawami; dojrzałe, soczyste owoce zerwane prosto z krzaczka lub drzewa to raj dla podniebienia, podobnie świeżo zebrane w ogrodzie pomidory, ogórki czy sałata.

Letnie bogactwo świeżych warzyw, owoców i przypraw sprzyja wprowadzeniu do kuchni diety wegetariańskiej, przynajmniej okresowo, bo dieta ta, jeśli oprócz potraw gotowanych zawiera surówki, jest lekko wychładzająca i dlatego optymalna w czasie upałów. Potrawy mięsne silnie rozgrzewają, toteż po zjedzeniu schabowego w upalny lipcowy dzień czuje się gwałtowną potrzebę zjedzenia czegoś silnie wychładzającego. Sięgnięcie np. po lody wywołuje wychłodzenie, a następnie potrzebę zjedzenia rozgrzewającego schabowego, a później znowu lodów. Fundujemy sobie w ten sposób huśtawkę energetyczną i odbijamy się od ściany do ściany. Natomiast dieta wegetariańska w letnie dni to spokojne utrzymanie organizmu w równowadze bez wzlotów i upadków. Osobom, które mają problemy z poceniem się, podpowiadam, że dodatek szałwii i pokrzywy do dań wegetariańskich je ogranicza.

Czasami się zdarza, że dieta wegetariańska staje się silnie rozgrzewająca, to przypadki, kiedy kogoś ogarnia szaleństwo dodawania do potraw dużych ilości silnie rozgrzewających przypraw, na przykład imbiru, czosnku, chili, ostrej papryki, cynamonu, goździków. Natknęłam się na tego typu propozycje w przepisach na chłodniki. Jak sama nazwa wskazuje, chłodnik powinien wychładzać i dlatego jego podstawą w tradycyjnym przepisie są wychładzające buraczki i ogórki, a dla równowagi lekko rozgrzewający koperek.

Dzięki przyprawom możemy w łatwy sposób zmienić właściwości potrawy, na przykład herbata może być silnie rozgrzewająca, jeśli dodamy do niej silnie rozgrzewający cynamon i silnie rozgrzewający imbir, taką herbatkę wypijemy chętnie w chłodny, zimowy dzień. Herbata może też być w miarę zrównoważona, kiedy oprócz wychładzających składników, na przykład: szałwii, babki, melisy, mięty, soku z limonki dodamy do niej plasterek świeżego imbiru. I wreszcie herbata może być orzeźwiającym napojem w lecie, jeśli dodamy do niej szałwię, miętę, melisę i sok z limonki. Zielona herbata jest bardziej wychładzająca niż czarna.
Z latem koreluje smak gorzki, co nie oznacza, że jemy w tym czasie wyłącznie potrawy, w których skład wchodzą jedynie gorzkie produkty żywnościowe. Jemy owoce, warzywa i przyprawy we wszystkich smakach, pamiętając, że Przemianę Ognia (lato, smak gorzki) kontroluje Przemiana Wody (smak słony, na przykład zimna woda, fasola, soja, algi).

Znajomość właściwości yin–yang produktów żywnościowych pozwala uniknąć błędów dietetycznych, szczególnie w ekstremalnych warunkach, w czasie długotrwałych chłodów lub upałów. Plakat i tabelki z właściwościami yin–yang owoców, warzyw, zbóż i przypraw można znaleźć w mojej książce Praktyczne gotowanie według Pięciu Przemian wydanej przez Studio Astropsychologii.

...