Bluszczyk kurdybanek (Glechoma Hederacea L. )

Wiosną tworzy fioletowe kobierce. Niepozorny, znany głównie ze swoich właściwości wzmacniających organizm, choć pomocny jest w wielu dolegliwościach. Niezwykle aromatyczny, współcześnie wyparty przez inne przyprawy.

Bluszczyk kurdybanek (ang. Ground Ivy) – zioło z rodziny jasnotowatych, współcześnie nieco zapomniane. Wzmianki o kurdybanku pojawiały się w najstarszych księgach lekarskich na początku XII w. Zalecano go w bólach reumatycznych, stanach zapalnych skóry jako dodatek do kąpieli. W północnej Europie wierzono, że jest jednym ze świętych ziół. Był chętnie stosowany na przednówku, przede wszystkim jako przyprawa do zup. Nadawał potrawom ziołowy aromat, stosowano go zamiast pietruszki i tymianku, gdy zauważono jego zbawienny wpływ na dolegliwości trawienne. W XVII w. w Anglii chętnie stosowany był do aromatyzowania piwa, zanim został wyparty przez chmiel.

W Polsce, w zależności od regionu, bluszczyk kurdybanek znany jest pod wieloma nazwami: kurdybanek, bluszczyk ziemny, bluszczyk pospolity, obłożnik, bluszcz zimowy, kurdyban, kudroń, kocimorda, kondratek, kumdran, psia miętka. Jest byliną osiągającą wysokość 20 cm. Łodyga kurdybanka jest kanciasta, miękka, wzniesiona lub płożąca w zależności od stanowiska. Charakterystyczne są długie, dochodzące do 1 m rozłogi. Liście niewielkie, kolistosercowate, ogonkowe, z wyraźnym ząbkowaniem na brzegach. Po roztarciu intensywnie pachnące przyprawą kuchenną. Ważną cechą liści jest zimotrwałość. Kwiaty występują w kątach liści, są niewielkie, krótkoszypułkowe, niebieskofioletowe. Okres kwitnienia rozpoczyna się w kwietniu i trwa do lipca. Kurdybanek pospolicie występuje w lasach liściastych i mieszanych, lubi stanowiska żyzne, zasobne w azot. Często można go spotkać na trawnikach, polanach, przy drogach, na łąkach i w zaroślach, często w otoczeniu innych roślin leczniczych.

Barwy liści i łodyg uzależnione są od ilości światła – w słońcu stają się intensywnie bordowofioletowe lub brunatne.

SUROWIEC
Surowcem zielarskim jest ziele bluszczyka (Herba Glechomae syn. Herba Hederae
terrestris) pozyskane ze stanu naturalnego podczas kwitnienia. Pędy należy odcinać w całości nożyczkami, na wysokości 5–10 cm nad ziemią, a następnie wysuszyć gorącym powietrzem w temperaturze 40ºC. Dopuszczalne jest również suszenie w warunkach naturalnych, w miejscu zacienionym i przewiewnym, należy jednak pamiętać o rozłożeniu surowca cienką warstwą. Prawidłowo wysuszone ziele zachowuje swoją jasnozieloną barwę, a jego jakość uzależniona jest od terminu zbioru i miejsca pozyskania. Kurdybanek zebrany z miejsc nasłonecznionych jest najcenniejszy, co związane jest z wyższą zawartością substancji czynnych, głównie olejków eterycznych. Wysuszony surowiec należy przechowywać w szczelnie zamkniętym słoju, maksymalnie przez rok.

Zawartość
Pozyskany z miejsc nasłonecznionych bogaty jest w olejek eteryczny zawierający m.in. pinen, pinokamfen, menton, kamfen. Większość olejków eterycznych nagromadzona jest w liściach. Ponadto ziele zawiera liczne związki seskwiterpenowe, triterpenowe: glechomanolid, glechomafuran, kwasy: ursolowy, oleanolowy i ich pochodne. Zidentyfikowano w nim również saponozydy, flawonoidy (luteolina, kwercetyna, apigenina), gorycze terpenowe (marubina, glechomina), kwasy fenolowe (rozmarynowy, ferulowy, kawowy, syryngowy, waniliowy), garbniki, substancję goryczkową (glechominę), żywice, sole mineralne.

DZIAŁANIE,
WSKAZANIA LECZNICZE

Wewnętrzne
Układ pokarmowy
Przetwory z ziela działają żółciopędnie, rozkurczowo. Stosowane są w zaburzeniach układu pokarmowego, przy wzdęciach, braku apetytu, niestrawnościach, zaparciach. Regulują przemianę materii, polepszają procesy trawienie, korzystnie wpływając na zespół zaburzonego wchłaniania.

Układ...