Rzepa biała (Brassica rapa)

Rzepa biała (Brassica rapa)

Skąd dokładnie pochodzi, nie jest do końca jasne – naukowcy najczęściej stawiają na Afganistan i Pakistan, a ich oponenci na kraje znad Morza Śródziemnego. Znana jest w każdym razie od bardzo dawna – wykopaliska prowadzone w Indiach udowodniły, że już 1500 lat p.n.e. pozyskiwano z jej nasion olej, aczkolwiek prawdopodobnie chodziło o dzikie odmiany.

Skąd dokładnie pochodzi, nie jest do końca jasne – naukowcy najczęściej stawiają na Afganistan i Pakistan, a ich oponenci na kraje znad Morza Śródziemnego. Znana jest w każdym razie od bardzo dawna – wykopaliska prowadzone w Indiach udowodniły, że już 1500 lat p.n.e. pozyskiwano z jej nasion olej, aczkolwiek prawdopodobnie chodziło o dzikie odmiany.

Skamieniałe szczątki tego leczniczego warzywa znaleziono także w naszym Biskupinie, co świadczy o tym, że służyła ludziom jako pokarm w bardzo odległych czasach. Uprawiali ją Persowie, starożytni Grecy i Egipcjanie, choć jedli ją wówczas raczej ludzie ubodzy. W średniowiecznej Europie natomiast ceniono ją do tego stopnia, że płacono nią daniny właścicielom ziemskim i Kościołowi. Dziś już u nas nieco zapomniana, była jednak niezwykle popularnym warzywem jeszcze w początkach XX wieku. Nie bez powodu Tuwim w swoim słynnym wierszyku dla dzieci nazwał ją „silną i krzepką” – bo właśnie krzepy i siły dodawała ludziom i zwierzętom (uprawiana była również na paszę) w trudnych, późnojesiennych i zimowych miesiącach.
Od wieków stosowano ją w lecznictwie ludowym – a dawne receptury z jej udziałem można spokojnie polecać i dzisiaj. W jej miąższu znajdują się łatwo przyswajalne związki białkowe, cukry (głównie w postaci glukozy), nieco tłuszczów i dużo soli mineralnych: potas, wapń, magnez, żelazo, mangan, cynk, fosfor. Do tego dochodzą witaminy, zwłaszcza C i z grupy B. Rzepy o żółtym miąższu zawierają również beta-karoten (prowitaminę A). Specyficznego zapachu i smaku nadaje korzeniom rzepy olejek gorczycowy o silnych właściwościach bakteriobójczych.

Właściwości
Jedzenie tego warzywa (zarówno liści, jak i korzenia) zalecano zawsze osobom osłabionym, anemicznym, a także ciężko pracującym fizycznie, dla regeneracji sił. Do celów leczniczych do dziś używa się najczęściej soku wyciśniętego z korzenia, który od dawna wykorzystywano jako skuteczny środek przeciwszkorbutowy, przeciwbólowy, uspokajający i wykrztuśny. W Kanadzie leczy się nim wrzody żołądka i dwunastnicy. Picie go po pół szklanki 3 razy dziennie przed posiłkami łagodzi bóle stawów. W takich przypadkach pomagają też okłady z rzepy.
Syrop z korzeni jest skutecznym środkiem udrażniającym drogi oddechowe nawet małych dzieci, zwłaszcza w przeziębieniach, kaszlu, katarze. Sok z rzepy z dodatkiem miodu stymuluje pracę układu krążenia. Gorący sok z miodem lub cukrem to skuteczny lek w przeziębieniach, którym towarzyszy uporczywy, suchy kaszel.
Dzięki właściwościom moczopędnym i zdolności usuwania toksyn z organizmu rzepa ma również dobroczynny wpływ na drogi moczowe, co od dawna wykorzystywano przy kamicy nerkowej, dnie, a także otyłości.
Okłady z ugotowanej i rozgniecionej rzepy leczą chorą skórę przy wypryskach, wrzodach i odmrożeniach. Narody Dalekiej Północy od wieków używają na odmrożenia maści sporządzonej z przetartej rzepy i gęsiego smalcu, uważając ten lek za niezastąpiony.

NA ZDROWIE
Syrop z rzepy na przeziębienie
Pokroić korzenie rzepy na plasterki, zasypać cukrem i odstawić na 2–3 godziny, aż puści sok. Popijać po łyżce kilka razy dziennie.

Przeciw kamicy nerkowej i dróg żółciowych
Rzepę zetrzeć, wycisnąć lub przepuścić przez sokowirówkę, sok zmieszać w równych proporcjach z miodem. Pić od 1/4 szklanki dziennie, stopniowo zwiększając porcję tak, by w ciągu tygodnia dojść do całej szklanki (zwiększamy ilość soku, nie miodu).

Okłady przy reumatyzmie
Rzepę ugotować do miękkości, rozgnieść na papkę i bardzo jeszcze ciepłą rozłożyć na podkładce z gazy n

Autor: Beata Kondysar
Partnerzy:

Wydawca Centrum "REA" Rena Marciniak-Kosmowska. All Rights Reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i powielanie treści lub/i grafiki zawartej w tym serwisie bez zgody autora serwisu jest zabronione i chronione prawem.