Nazwę feromon wzięto z języka greckiego – „pherein” oznacza „przekazywać”, a „hormao” – „pobudzać”. Są to substancje chemiczne wytwarzane przez organizm zwierząt, mające na celu ułatwienie komunikacji między nimi.
Nazwę feromon wzięto z języka greckiego – „pherein” oznacza „przekazywać”, a „hormao” – „pobudzać”. Są to substancje chemiczne wytwarzane przez organizm zwierząt, mające na celu ułatwienie komunikacji między nimi.
Ich działanie może być niezwykle silne. Słynny feromon bombykol wydzielany przez samice jedwabnika zwabia samce z odległości ponad 11 kilometrów. Feromony docierają do odbiorcy z powietrzem, wodą oraz podczas bezpośredniego kontaktu. Są produkowane nie tylko przez owady. Wytwarzają je także organizmy ssaków.
Tajemniczy narząd lemieszowo-nosowy
Za odbiór feromonów odpowiedzialny jest narząd lemieszowo-nosowy (VNO), mieszczący się po obu stronach przegrody nosowej.
Narząd ten jest połączony bezpośrednio ze strukturami mózgu kierującymi emocjami i zachowaniami instynktowymi. Nie ma połączenia z korą mózgową. To, co nam przekażą feromony, wykonujemy podświadomie.
Z tego powodu narząd ten nazywany jest naszym „szóstym zmysłem”. Istnienie tego narządu stwierdzono też u człowieka. Posiada szczątkową budowę
(2 mm długości, średnica 1 mm) i występuje tylko u części populacji. Pomimo szczątkowej budowy jest on nadal aktywny. Przykładem jego działania jest tzw. efekt McClintock – synchronizacja cykli menstruacyjnych u kobiet mieszkających razem.
Funkcje ludzkich feromonów
Naukowcy są zdania, że feromony u ludzi mogą odgrywać istotną rolę w komunikacji. Do feromonów męskich należą m.in. androstenol, który pełni rolę atraktanta seksualnego, androsteron – warunkujący dominację, adrostenon – feromon agresji i dominacji.
Feromony żeńskie to kopuliny – pełniące funkcję atraktantów seksualnych oraz ustratetraenol – powodujący pobudzenie psychofizyczne. Feromony działają w sposób bardzo podstępny, gdyż są one bezwonne. Komunikacja „chemiczna” między ludźmi znajduje się nadal w fazie badań.
Miejsce wydzielania
Gdzie wydzielane są feromony u człowieka? Badania wskazują, że miejscem tym są pachy i obszar między nosem a górną wargą. Tajemnica wąsów polega na tym, że feromony zatrzymują się na nich przez dłuższy czas i silniej działają.
Każdy z nas wydziela pewną ilość feromonów, które tworzą niepowtarzalną aurę. Dzięki nim możemy być bardziej podziwiani i atrakcyjni seksualnie.
Kosmetyki z syntetycznymi feromonami
Nic więc dziwnego, że kosmetolodzy produkują kosmetyki z dodatkiem syntetycznych feromonów. Stosuje się je nie tylko jako tak zwane „wabiki seksualne”, ale przydatne są także w pracy, np. w trakcie rozmów kwalifikacyjnych, sprzedaży ważnych produktów itp. W chwili obecnej wykorzystywane są z powodzeniem m.in. przez przedstawicieli handlowych, pracowników administracyjnych. Lista zawodów, w których pracownicy stosują feromony, staje się coraz dłuższa. Feromony pomagają także ludziom wstydliwym, nieśmiałym, którzy pragną czuć się bezpiecznie w towarzystwie innych.
Bardzo mało osób zdaje sobie sprawę z tak subtelnego, a zarazem dużego wpływu feromonów na naszą podświadomość.
Piotr Derentowicz
Diagnosta laboratoryjny