Smog to zjawisko atmosferyczne składające się z trzech elementów – zanieczyszczonego środowiska, bezwietrznej pogody i znacznego zamglenia. Zawiesina pylna składającą się z drobin o średnicy ok. 10 mikrometrów, oznaczona symbolem PM10, to mieszanka pochodzących z pieców popiołów, niespalonych drobin skał, sadzy i węglowodorów np. benzo(a)pirenu, wydzielającego się podczas spalania węgla, drewna i odpadów. W wyniku spalania tworzyw sztucznych powstają również toksyczne dioksyny.
Smog… niszczyciel
Wdychanie zanieczyszczonego powietrza niekorzystnie wpływa na zdrowie. Substancje szkodliwe mogą przedostać się także do wody i gleby, po czym trafiają do wszystkich organizmów. Według ekspertów może zwiększyć się liczba zachorowań na astmę, alergie oraz inne infekcje układu oddechowego, zwłaszcza u dzieci. U starszych ludzi częściej będą się pojawiały kłopoty z sercem (nadciśnienie, zawały), a także niebezpieczne ataki duszności. Ludziom dokuczać będą choroby gardła, krtani, oskrzeli, kichanie, zapalenia spojówek, pieczenie i łzawienie oczu. Smog może także przyczynić się do bezsenności, zmęczenia, zaburzenia koncentracji.
Brońmy się przed smogiem...
Najprostszym i niezawodnym sposobem jest używanie masek przeciwsmogowych, które dostępne są w sprzedaży w wersji podstawowej dla biegaczy czy rowerzystów. Gdy stężenie groźnych pyłów i zanieczyszczeń przekracza normy, eksperci radzą pozostać w domach. Dlatego warto zadbać o jakość powietrza w pomieszczeniach. Możemy używać różnych urządzeń do nawilżania i oczyszczania powietrza. Warto jednak zastosować naturalne, zielone filtry, czyli rośliny doniczkowe, które oczyszczają i nawilżają powietrze. Badania zainicjowane przez NASA w latach 70. XX wie-
ku pokazały, że niektóre rośliny doniczkowe posiadają właściwości oczyszczania powietrza w pomieszczeniach zamkniętych.
W domu czy biurze…
Rośliny pomogą oczyścić powietrze w pomieszczeniu z różnych związków toksycznych. Jak pokazują badania przeprowadzane w ostatnich latach, wiele z nich oprócz wytwarzania tlenu pochłania również zanieczyszczenia, a nawet toksyny. Niektóre skutecznie neutralizują związki formaldehydu, inne – ksylenu i toluenu (areka, trzykrotka, bluszcz) czy oktanu (fikus benjamina) i benzenu (skrzydłokwiat, bluszcz) lub amoniaku (anturium, palma, chryzantema).
Bluszcz pospolity
To zimozielone pnącze tworzące 20–30-centymetrowe kobierce. Liście z wierzchu ma ciemnozielone, błyszczące, zaś pod spodem jaśniejsze, czerwieniejące przy niższych temperaturach. Są zimozielone skórzaste, 3–5-klapowe, u nasady sercowate. Bluszcz nie jest rośliną wymagającą, dobrze znosi niskie temperatury, ale nie lubi bezpośredniego słońca. Warto zaznaczyć, że bluszcz jest trujący (uwaga na dzieci i zwierzęta). Oczyszcza powietrze z benzenu, formaldehydu, trichloroetenu, toluenu, ksylenu. Roślina może rosnąć w doniczce, ale też na balkonie, tarasie, w ogrodzie czy parku.
Dracena obrzeżona
To roślina często wybierana do nowoczesnych wnętrz ze względu na egzotyczny wygląd. Pochodzi z Madagaskaru, dorasta do 1,8 m wysokość. Liście osiągają 30–40 cm długości, są wąskie, spiczaste, ciemnozielone, zebrane w kępki na szczytach łodyg. Roślina jest łatwa w uprawie, ma małe wymagania. Dobrze rośnie w miejscu jasnym, ale nie na bezpośrednim nasłonecznieniu. Dracena odfiltrowuje z powietrza toluen, benzen, formaldehyd, trójchloroetylen i tlenek węgla (czad).
Geranium
Roślina rosnąca na parapetach naszych babć, teraz zaczyna być odkrywana na nowo. Botanicy nazywają ją pelargonią szorstką. Jest rośliną wieloletnią o gałęzistych, drewniejących pędach. Listki geranium posiadają cytrynowo-różany zapach, są szorstkie, z drobnymi włoskami, które zawierają olejki eteryczne o właściwościach bakteriobójczych. Roślina zakwita małymi, jasnoróżowymi kwiatkami, niestety bardzo rzadko. Geranium zabija zarazki oraz wpływa na ujemną jonizację powietrza. Roślina ta oprócz tego, że oczyszcza powietrze z bakterii, pozytywnie wpływa na zdrowie: walczy z infekcjami, ułatwia oddychanie, wspomaga układ nerwowy oraz zapewnia spokojny sen. Nie wymaga szczególnych warunków, lubi światło. Trzeba pamiętać o podlewaniu – przeważnie raz w tygodniu.
Skrzydłokwiat
Piękna i łatwa w uprawie roślina doniczkowa o dekoracyjnych liściach (lancetowate, wąskie) i białych kwiatach. W okresie letnim roślinę należy obficie podlewać, zimą zaś – umiarkowanie. Skrzydłokwiat lubi miejsca słoneczne, ale rośnie także w półcieniu. Optymalna temperatura powinna wynosić ok. 21°C. Oczyszcza powietrze: usuwa alkohol, aceton, trichloroetylen, benzen oraz formaldehyd. Ponadto roślina ta jest doskonałym nawilżaczem powietrza.
Rośliną o pozytywnym wpływie na środowisko jest też
Sansevieria gwinejska
Sukulent liściowy (magazynuje wodę w mięsistych liściach). Posiada bardzo dekoracyjne długie, zielono-żółte, ostro zakończone, wzniesione liście. Zakwita drobnymi, jasnożółtozielonymi kwiatami. Jest to roślina długowieczna, wytrzymała na niekorzystne warunki, osiągająca 40–120 cm wysokości. Doskonale oczyszcza powietrze i wytwarza tlen również w nocy.
Filodendrony
Mają wiecznie zielone lub przebarwione liście o sercowatym kształcie. Najczęściej uprawia się odmiany filodendronów pnących i filodendronów czerwieniejących. Pochłaniają formaldehyd, amoniak i benzen. Preferują półcień, temperaturę od 18 do 25°C od wiosny do jesieni i od 15 do 18°C zimą. W okresie wzrostu roślinę należy regularnie podlewać i nawozić.
Paprocie
To rośliny występujące w wielu odmianach i rozmiarach, wszystkie jednak wykazują korzystne działanie na środowisko w pomieszczeniu, w którym rosną. Z badań wynika, że dzięki m.in. wiązaniu toksycznych związków czy neutralizowaniu promieniowania emitowanego przez komputer lub telewizor pozytywnie wpływają na zdrowie człowieka. Ponadto wydzielają dużo tlenu, a obficie podlewane zwiększają wilgotność powietrza. Paprocie lubią lekko zacienione miejsce, nie należy wystawiać ich na bezpośredni kontakt z promieniami słonecznymi. Nie lubią przeciągów, ale też stanowisk przy grzejnikach. Najlepiej rosną w temperaturze 20–25°C (lato) i 18–20°C (zima). Należy je regularnie i umiarkowanie podlewać, można też zraszać listki.
Zielistka Sternberga
potocznie zwana trawką
To również doskonały oczyszczacz powietrza. Roślina dorasta do 40–45 cm wysokości, posiada długie, wąskie, zielone lub zielono-białe liście. Zielistka jest łatwa w uprawie, należy ją jedynie podlewać. Oczyszcza powietrze z formaldehydu i benzenu, który znajduje się m.in. w dymie tytoniowym oraz usuwa z powietrza tlenek węgla (czad).
Rafidofora złota,
inaczej Scindapsus
To jedna z najłatwiejszych w uprawie, najmniej wymagających pnących roślin doniczkowych. Pochodzi z Wysp Salomona. Posiada bardzo długie, mocno rozgałęzione łodygi oraz piękne sercowate liście o barwie zielonej, żółto nakrapiane. Rafidofora oczyszcza powietrze z formaldehydu i innych lotnych związków organicznych (LZO). Roślina nie toleruje spadków temperatury poniżej 10°C oraz nadmiernego podlewania. Preferuje temperaturę od 18–24°C i lekko zacienione miejsca.
Agnieszka Bożek
Korzystałam m.in. z:
Galos K., Przyjazne rośliny, Self Publishing, 2013. Mazik M., Rośliny ozdobne,
Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała 2014.
Wolverton B.C., Rośliny przyjazne dla domu,
Warszawa: Elew, 1996.
Oficjalna strona magazynu "Natura i Ty" wydawanego przez Centrum "REA" od 2008 roku.
Wydawca Centrum "REA" Rena Marciniak-Kosmowska. All Rights Reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i powielanie treści lub/i grafiki zawartej w tym serwisie bez zgody autora serwisu jest zabronione i chronione prawem.