Wrzosy

Wrzosy

Wrzos pospolity (Calluna vulgaris) to krzewinka osiągająca wysokość 30–80 cm, posiadająca igiełkowate drobne trzykanciaste liście i kwiatostan zbudowany z gęstego grona drobnych różowofioletowych kwiatów. Wrzosy kwitną od połowy sierpnia do końca października. Owocem jest czteroklapowa torebka z drobnymi jasnobrunatnymi nasionami. Rosną niemal w całej Europie, w Islandii, w Wielkiej Brytanii, na Półwyspie Skandynawskim, Półwyspie Iberyjskim, północnej części Półwyspu Apenińskiego i Bałkańskiego, w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, w Kanadzie i w Nowej Zelandii. W naszym kraju wrzos rośnie pospolicie – porasta suche lasy sosnowe lub brzozowe, polany leśne, wyręby, piaszczyste nieużytki. W pobliżu lasów tworzy wrzosowiska, które mogą zajmować duże powierzchnie.

Wrzosy stanowią też niepowtarzalną dekorację ogrodu, balkonu czy tarasu.

Surowiec zielarski
Surowcem zielarskim jest ziele wrzosu (Herba Callunae) i kwiat wrzosu (Flos Callunae). Surowiec należy zbierać w początkowym okresie kwitnienia i suszyć w warunkach naturalnych – rozłożony cienką warstwą w suchym i przewiewnym miejscu lub w suszarni ogrzewanej do temp. 40 stopni C. Prawidłowo wysuszony wrzos nie zmienia koloru.


Właściwości i zastosowanie

Zawartość
 Wrzos jest źródłem garbników, flawonoidów, alkaloidów – arbutyny oraz składników mineralnych: magnezu, manganu, żelaza. Ponadto zawiera olejki lotne, azotan potasu, krzemionkę, śluz, substancje goryczkowe. Zarówno ziele, jak i kwiaty wrzosu mają właściwości przeciwzapalne
i moczopędne.

Wewnętrzne

Naturalny środek moczopędny
Napar z wrzosu działa moczopędnie, przeciwbakteryjnie oraz przeciwzapalnie i ściągająco, a także dezynfekuje układ moczowy. Zalecany jest w przewlekłych nieżytach pęcherza moczowego, w przewlekłym zapaleniu miedniczek i kłębuszków nerkowych. Wrzos wchodzi w skład mieszanek ziołowych pomocnych w leczeniu kamicy nerkowej i pęcherzowej oraz przerostu prostaty.

Nie tylko
na dolegliwości trawienne
Garbniki obecne we wrzosach pomagają zwalczać dolegliwości układu pokarmowego i poprawiają przemianę materii. Napary z kwiatów i ziela wrzosu zalecane są przy leczeniu biegunek i stanów zapalnych układu pokarmowego. Substancje zawarte we wrzosie pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, wzmacniają łaknienie, wspomagają pracę wątroby. Herbatka wrzosowa działa oczyszczająco, wzmacniająco i rozgrzewająco. Kwiaty i ziele wrzosu wraz z innymi ziołami stosowane są w zapobieganiu cukrzycy, przy zaburzeniach krążenia i miesiączkowania, w klimakterium.

Relaksuje
Ponadto napary pomagają uporać się ze stresem, wyczerpaniem nerwowym i bezsennością, gdyż działają relaksująco i uspokajająco. Zapach wrzosu ułatwia zasypianie, jest składnikiem ziołowych leków nasennych.
UWAGA! Napary sporządzać i stosować według podanych przepisów.

Zewnętrzne
Leczy stany zapalne
Preparaty wrzosowe zalecane są osobom cierpiącym na choroby oczu. Napary i odwary z kwiatów używane są przy stanach zapalnych, egzemie czy trudno gojących się ranach. Kąpiele wrzosowe działają uspokajająco, łagodzą stany zapalne skóry, wykazują też właściwości przeciwreumatyczne.

W kosmetyce
Badania naukowe dowiodły, że wrzosy nawilżają, ujędrnią i chronią skórę przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych.
Wchodzą w skład mieszanek ziołowych zalecanych do kąpieli kosmetycznych i leczniczych, preparatów ziołowych przeznaczonych do pielęgnacji włosów, maseczek do twarzy, odżywek i balsamów do ciała.


Przepisy
Napar z kwiatów wrzosu
Łyżkę suszonych kwiatów zalać dwiema szklankami wrzątku, przykryć. Po około 10 minutach napar odcedzić. Pić cztery razy dziennie po pół szklanki naparu.

Odwar
Łyżkę suszonych kwiatów zalać szklanką zimnej wody i gotować na małym ogniu przez
5 minut. Przecedzić i pić 2–3 razy dziennie.

Kąpiel wrzosowa
Napar z wrzosu możemy dodać do kąpieli, gdyż działa on przeciwzapalnie, ściągająco i uspokajająco. Dwie szklanki naparu dolej do wanny wypełnionej ciepłą wodą.
Syrop wrzosowy
(przeciwzapalny, przeciwreumatyczny)
25 g kwiatów wrzosu, litr wody,
400 g nierafinowanego cukru

Świeże kwiaty zalać dwiema szklankami wrzątku i pozostawić na ok. 24 godziny. Po tym czasie przecedzić i połączyć z ugotowanym syropem cukrowym. Syrop podgrzewać na małym ogniu do zagotowania, po czym przelać do ciemnych butelek. W okresie jesienno-zimowym spożywać łyżeczkę dziennie, ponieważ działa przeciwzapalnie i przeciwreumatycznie.

Napój wzmacniający
Rozpuścić łyżkę stołową miodu wrzosowego w około 1/2 szklanki wody, pozostawić na noc. Wypić rano przed posiłkiem.

Płukanka do włosów z miodu
Do litra ciepłej wody wlać łyżeczkę miodu wrzosowego i dokładnie wymieszać. Po umyciu włosów szamponem spłukać je przygotowanym roztworem.

Maseczka do twarzy
Łyżkę miodu wrzosowego wymieszać z żółtkiem, nałożyć na twarz. Po 15 minutach spłukać letnią wodą.
Agnieszka Bożek

Korzystałam m.in. z:
Atlas ziół, Dragon, Bielsko-Biała 2010.
Pucek R., Leczenie miodem, czyli praktyczne
wykorzystanie miodu w aptece domowej
i w pielęgnacji ciała, Baobab, Warszawa 2007.
Senderski M. E., Zioła w leczeniu dolegliwości i chorób układu trawiennego oraz wątroby i trzustki,
Podkowa Leśna 2009.
 

Oficjalna strona magazynu "Natura i Ty" wydawanego przez Centrum "REA" od 2008 roku.
Wydawca Centrum "REA" Rena Marciniak-Kosmowska. All Rights Reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i powielanie treści lub/i grafiki zawartej w tym serwisie bez zgody autora serwisu jest zabronione i chronione prawem.