Qigong dla oczu

Również ogólny temperament zapisany jest w oku. O charakterze świadczy także częstotliwość mrugania. Przeciętny człowiek mruga 4–5 razy w ciągu minuty, osoby z silną wolą, twarde i nieustępliwe mrugają
rzadziej.

Jeżeli twój przeciwnik mruga rzadziej od ciebie, nie podejmuj z nim walki, bo przegrasz – potwierdza znane wschodnie powiedzenie. Ale z drugiej strony mruganie jest bardzo potrzebne. Mięśnie oka zbudowane są z mikroskopijnych rzęsek, które pod wpływem mrugania są masowane. Ha! Natura lepiej nie mogła tego wymyślić. Ponieważ wiele ćwiczeń w qigongu jest wzorowanych na zachowaniach zwierząt, jedna z nauczycielek qigongu, Tina Chunna Zhang w swojej książce Earth Qi Gong for Women, opisuje świetne ćwiczenie zwane „Oczy małpy”, służące do odświeżania wzroku. Seria mrugań powiekami jest bardzo zalecana jako przerywnik przy nadmiernym wysiłku oczu. Zalecam i włączam je w swoich sesjach do całej serii ćwiczeń dla oczu.
W oczach, a zwłaszcza w ich ruchach, przejawia się inteligencja. Ludzie inteligentni zataczają nimi szerokie łuki, cały czas badając otoczenie. Wolne i ograniczone ruchy oczu wskazują na przytępioną inteligencję, która potrzebuje terapeutycznego podejścia. Mówi się, że jest to jedyna widzialna część mózgu człowieka. Fascynujące. Jedna z najbardziej wrażliwych i najdelikatniejszych tkanek – yin, wystawiona jest na najostrzejsze bombardowanie bodźców wzrokowych, które zostają wprowadzone do mózgu i tam przetworzone na informacje. W qigongu oczy potrzebują ruchu i pełnego zakresu ćwiczeń, ażeby dobrze funkcjonować, tak samo jak inne mięśnie ciała.

Na Wschodzie jest kolejne znane powiedzenie: Leczenie oczu zacznij od leczenia wątroby. Według medycyny chińskiej wątroba zasila swą energią narząd wzroku i jakakolwiek jej niedyspozycja natychmiast odbija się na wyglądzie oczu oraz jakości widzenia. Stąd ludzie mający problemy z oczami najczęściej cierpią też na zaburzenia wątrobowe i odwrotnie. A ci, którzy nadmiernie przemęczają oczy, są cholerykami. Zielony kolor, a zwłaszcza zieleń natury jest najbardziej terapeutyczna dla nich. Dlatego dobry lekarz medycyny chińskiej leczenie oczu zacznie od ustalenia diety i wsparcia wątroby, a nauczyciel qigongu przekaże dodatkowe ćwiczenia na zrównoważenie emocji powiązanych z tym organem. (Służy temu m.in. forma 6 Dźwięków Leczniczych).

Ponieważ oczy są skarbem i potrzebują ochrony, wybrałam kilka esencjonalnych ćwiczeń, które bezwzględnie powinno się włączyć do rozkładu dnia. Najlepiej rano po wstaniu (np. po tybetańskich 10 zaleceniach opisanych w „Czwartym Wymiarze” nr 3/2013 i 5/2013) lub przed pójściem spać. Nie należy wykonywać tych ćwiczeń w południe i w ostrym słońcu. Bardzo dobroczynnie działają praktykowane na zewnątrz lub przy oknie z widokiem na zieleń, z jakąkolwiek przestrzenią przed nami. Można również wykonywać je na leżąco. Ważne, by we wszystkich ćwiczeniach utrzymywać plecy i głowę prosto, zarówno w pozycji stojącej, siedzącej, jak i leżącej.

Ćwiczenie oczu nr 1 – Sucha kąpiel
Obracamy oczyma 3 razy w prawo, po czym zatrzymujemy na krótko wzrok na prawo. Następnie patrzymy prosto przed siebie, rozluźniając gałki oczne. Obracamy oczy 3 razy w drugim kierunku i patrzymy w lewo i ponownie, rozluźniając się, patrzymy daleko przed siebie. Powtarzamy, obracając oczyma po 3 razy w każdą stronę, tylko teraz wzrok kierowany jest po kolei: do góry, do dołu, po przekątnej prawej górnej, po przekątnej lewej dolnej i odwrotnie: po przekątnej prawej dolnej i lewej górnej.

Wersja skrócona
Pozycja ta sama: obracamy obiema gałkami oczu, rysując znak nieskończoności, wolno i płynnie, spoglądając najpierw w górny lewy róg, potem w dół i w dolny lewy, potem w górę i w górny prawy, następnie w dół prawej strony, w prawy dolny i ponownie przenosimy do lewego górnego, zamykając w ten sposób poziomą ósemkę. Powtarzamy po 8 razy w obu kierunkach. Odpoczywamy między zmianami kierunków.

Ćwiczenie oczu nr 2 – Oczy małpy
Skręć głowę pod kątem 45 stopni w lewą stronę. Mrugnij bardzo szybko 5 razy. Zrób pauzę i po chwili skręć w stronę prawą i mrugnij tak samo 5 razy. Zalecane jest powtórzyć całe ćwiczenie 8 razy.

Ćwiczenie oczu nr 3 – Masaż i kąpiel oczu
Masaż oczu wykonujemy obiema rękami jednocześnie.
1. Kładziemy kciuki na brzegu oczodołu nad wewnętrznym kącikiem oka. Wyczuwalne tu jest małe wgłębienie kości. Punkty te odpowiadają literze A na rysunku powyżej. Mocno je uciskamy. Zazwyczaj są bolesne i świadczy to o jakimś zablokowaniu. Masujemy te punkty licząc do 10. Odejmujemy palce. Powtarzamy 3 razy.

2. Kładziemy palce wskazujące w zagłębieniu pośrodku dolnej części oczodołu – punkt B. Uciskamy mocno to właśnie miejsce, a nie kości policzkowe. Masujemy, licząc do 10. Puszczamy. Powtarzamy 3 razy.

3. Kładziemy palce wskazujące na dolnej części oczodołu w pobliżu zewnętrznych kącików oczu – punkt C. Uciskamy i masujemy, licząc do 10. Zwalniamy ucisk. Powtarzamy 3 razy.

4. Kładziemy środkowe palce na górnej części oczodołu w pobliżu zewnętrznych kącików oka – punkt D. I tak samo jak powyżej: uciskamy, masując i licząc do 10. Robimy 3 serie i po każdej krótkie przerwy.

5. Kładziemy środkowe palce na skroniach w małych zagłębieniach na przedłużeniu łuków brwiowych – punkt E. Masaż jak powyższych punktów.

6. Pocieramy energicznie obie dłonie, aż się rozgrzeją. Zakrywamy nimi oczy, lekko krzyżując palce dłoni (prawa ręka na lewą). Już bez ucisku. Liczymy do 10. Powtarzamy 3 razy, skupiając się na cieple płynącym z dłoni do oczu.

Kąpiel oczu
7. Na zakończenie, trzema palcami: wskazującym, środkowym i serdecznym masujemy okrężnym ruchem (lekko) oczy i kości wokół oka. Zaczynamy od wewnętrznego kącika tuż przy nosie, następnie kość nosową ku górze, wzdłuż łuku brwiowego do skroni i wracamy wzdłuż dolnej części oczodołu do nosa. Wykonujemy 10 razy, a cały cykl powtarzamy 3 razy.
Na koniec gładzimy ważny punkt między brwiami (Yintang).

Uwagi do ćwiczenia nr 3.
Nie należy masować w przeciwną stronę, ponieważ osłabiają się mięśnie oka i pojawiają zmarszczki. (Można dla poślizgu użyć jakiegoś naturalnego kremu).

Punkt 7, tzw. kąpiel oczu, możemy wykonywać zarówno w całym zestawie ćwiczenia nr 3 lub jako odrębny masaż.
Dwa pierwsze punkty (A i B) z ćwiczenia
nr 3 posłużą nam do postawienia diagnozy. Jeśli występuje jakikolwiek ból przy ich uciskaniu, świadczy to o niedomaganiu oczu i ciała. Jeżeli w punkcie B dodatkowo jest obrzmienie i zasinienie (tzw. worki pod oczami), wskazuje to na zatrzymanie wody.

W przypadku zaćmy i jaskry stosujemy całe ćwiczenie nr 3 do 20 minut dziennie. Zachęcam do dołączenia do powyższych ćwiczenia Odświeżanie oczu i mózgu, opisanego w numerze lutowym br.

Wszystkie powyższe ćwiczenia stosujemy zarówno profilaktycznie, jak i przy zaburzeniach. Wyjątkiem są stany poope- racyjne i wyraźne ku temu przeciwwskazania. Ćwiczenia wzmacniają mięśnie oczu i nerw wzrokowy. Kiedy mamy zmęczone oczy, przywracają witalność całemu ciału dosłownie w ciągu kilku minut. Orzeźwiają, wyostrzają wzrok i nadają oczom niezwykły blask. Kolejne i o nieco wyższym stopniu wtajemniczenia są wewnętrzne ćwiczenia taoistyczne za pomocą zewnętrznego qi.
Wszystkie ćwiczenia qigong wymagają regularnego i dłuższego wykonywania, by przynieść prawdziwy efekt. Ćwiczone już zawsze utrzymują oczy we wspaniałym stanie.

Katarzyna Miernicka
Rysunki Robert Mertens
Podczas pisania korzystałam m.in. z:
Le systéme complet d’autoguérison,
dr Stephen T. Chang
Earth Qi Gong for Women, Tina Chunna Zhang
Chwila dla urody, czyli starochińskie metody pielęgnacji ciała i… ducha, Jerzy A. Masłowski