Łopian większy (Arctium lappa)

Łopian większy (Arctium lappa)

Spotykany już w epoce brązu – od starożytności uważany był za roślinę leczniczą. Wspominają o nim Dioskorides, Pliniusz i Galen, a w średniowieczu święta Hildegarda, która bardzo ceniła jego wielostronne działanie.

Syreniusz poleca łopian jako doskonałe lekarstwo na złamania i zwichnięcia, bo „tłuczony korzeń przykładając, ból uśmierza”. Radzi również „na ugryzienie psa wściekłego korzeń łopianu w soli utarty wcierać, a opalony od ognia lub słońca liść utarty z białkiem przykładać”.
W medycynie ludowej używane były wszystkie części rośliny – zarówno korzeń, jak i ziele, nasiona oraz liście. Uchodził za lek wspaniale czyszczący krew, moczopędny i żółciopędny, stosowano go przeciw reumatyzmowi i podagrze, a także przy wyrzutach skórnych, owrzodzeniach, czyraczności, syfilisie (wyleczył ponoć z tej niemiłej przypadłości angielskiego króla Henryka VIII, władcę wielce kochliwego), skrofułach, nawet przy zakażeniach oraz ukąszeniach owadów, a także jadowitych żmij, przy hemoroidach, zatruciach preparatami rtęciowymi i bólach zębów. Tradycyjnie był stosowany jako środek obniżający poziom cukru we krwi u chorych na cukrzycę. Z korzeni łopianu i łoju wołowego sporządzano gojące maści. Nasiona wykorzystywano jako środek moczopędny i rozwalniający.

Właściwości lecznicze
Dziś surowcem leczniczym jest głównie korzeń łopianu, rzadziej nasiona. Naukowcy odkryli w korzonkach wielocukry (inulinę), olejek eteryczny, śluzy, fitosterole, kwasy organiczne, sole mineralne (siarczki i fosforany), białka, gorycze, garbniki, żywice i witaminę C oraz cenne minerały – cynk, miedź, kobalt, mangan i żelazo.
Korzeń łopianu ma działanie żółciopędne, napotne, bakteriobójcze, przeciwgrzybiczne (pomaga zwalczać infekcje typu drożdżakowego), przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, przeciwreumatyczne i gojące. W warunkach domowych najczęściej stosuje się odwar z korzenia lub sok ze świeżej rośliny – wewnętrznie przy kłopotach z przemianą materii, dla zwiększania wydzielania soków trawiennych i śluzu, dla pobudzania wydzielania potu, przy chronicznych zaparciach oraz przy przewlekłych chorobach skóry i reumatyzmie. Przywraca prawidłową florę bakteryjną w jelitach po kuracji antybiotykowej.
 Stosowany zewnętrznie, w kąpielach, okładach lub mazidłach, leczy wiele chorób skóry: łojotok, trądzik młodzieńczy (poprawia czynność gruczołów łojowych), egzemy, wysypki, czyraki, rany, oparzenia i łuszczycę. W takich przypadkach pomagają również łopianowe nastoje i maści.
Przydaje się również do pielęgnacji włosów przetłuszczających się i normalnych – wzmacnia je i nadaje piękny połysk, a także zwalcza łupież.

W niektórych krajach młode korzenie używane są jako jarzyna, a także jako zastępstwo ziemniaków w zupach.

Oficjalna strona magazynu "Natura i Ty" wydawanego przez Centrum "REA" od 2008 roku.
Wydawca Centrum "REA" Rena Marciniak-Kosmowska. All Rights Reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i powielanie treści lub/i grafiki zawartej w tym serwisie bez zgody autora serwisu jest zabronione i chronione prawem.