Topinambur (Helianthus tuberosus) nie tylko dla diabetyków
Dostaliśmy wiele listów, by napisać o właściwościach zdrowotnych topinambura, który coraz częściej pojawia się w dobrych restauracjach i głośniej o nim w telewizyjnych programach kulinarnych. Ostatnio pisaliśmy o nim w numerze 3-4/2014, ale aby spełnić liczne prośby Czytelników – przypominamy to smaczne i zdrowe warzywo, które – poza Śląskiem – skutecznie zostało wyparte z domowych jadłospisów przez ziemniaki.
Dostaliśmy wiele listów, by napisać o właściwościach zdrowotnych topinambura, który coraz częściej pojawia się w dobrych restauracjach i głośniej o nim w telewizyjnych programach kulinarnych. Ostatnio pisaliśmy o nim w numerze 3-4/2014, ale aby spełnić liczne prośby Czytelników – przypominamy to smaczne i zdrowe warzywo, które – poza Śląskiem – skutecznie zostało wyparte z domowych jadłospisów przez ziemniaki.
Dziś pomału wraca do łask – i to nie tylko ze względu na smak i walory odżywcze, ale i dlatego, że stał się przedmiotem badań naukowców, którzy poddali jego zawartość dokładnej analizie i odkryli w nim prawdziwe skarby. Na początek głośno zrobiło się przede wszystkim o jego właściwościach przeciwcukrzycowych. Bowiem głównym składnikiem bulw jest cenna inulina (jej zawartość w bulwie dochodzi aż do 17% i stanowi około 80% wszystkich węglowodanów), która przekształca się we fruktozę, czyli cukier prosty, znacznie zdrowszy, a przede wszystkim – dobrze tolerowany przez diabetyków, którym glukoza szkodzi. Innymi słowy – bulwy topinambura w przeciwieństwie do ziemniaków są doskonałym pokarmem dla diabetyków. A cukrzyca to dziś jedna z chorób uznawanych za cywilizacyjne, stanowi coraz większy problem na całym świecie – doganiając pod tym względem schorzenia układu krążenia i nowotwory...
Inulina ponadto wspomaga przyswajanie przez organizm wapnia oraz magnezu i doskonale rozwija się na niej dobroczynna flora jelitowa, wpływając na prawidłowe trawienie i na naszą odporność.
Słonecznik bulwiasty to roślina z rodziny astrowatych, pochodząca z Ameryki Północnej. Na pewno znali go i cenili tamtejsi Indianie w okresie prekolumbijskim. W stanie dzikim rósł (i tak jest do dzisiaj) od Saskatchewan po Ontario w Kanadzie, docierając aż do Arkansas, Georgii i Tennessee na południu USA.
Obecnie występuje na niemal wszystkich kontynentach, głównie w strefie klimatu umiarkowanego, rzadziej w strefie międzyzwrotnikowej. Opanował Amerykę Południową i Środkową, Australię i Nową Zelandię, Chiny, Japonię, Iran... Gdzieniegdzie uważa się go wręcz za niepożądanego intruza stanowiącego zagrożenie dla rodzimych gatunków roślin i próbuje kontrolować jego rozprzestrzenianie. Tak jest między innymi w Polsce – opanował tu sporo terenów na nizinach i terenach podgórskich. Na obszarach chronionych, gdzie rosną rzadkie, zagrożone wyginięciem rośliny, wręcz się go tępi, bo jest dla nich niebezpieczny.
Ale w warunkach kontrolowanych na pewno warto go uprawiać, gdyż jest niewymagający, rośnie niemal na każdej glebie i wykazuje odporność na mróz (bez problemów znosi nawet -30° C) i suszę. Obecnie największe jego uprawy znajdują się w Ameryce Północnej, Europie, Rosji, Chinach i Australii. Popularny jest również w Niemczech, renesans przeżywa zwłaszcza w południowej i środkowej Francji, gdzie już są jego spore plantacje.
O tym, jak go uprawiać, napiszemy w następnym numerze.
Obecnie występuje na niemal wszystkich kontynentach, głównie w strefie klimatu umiarkowanego, rzadziej w strefie międzyzwrotnikowej. Opanował Amerykę Południową i Środkową, Australię i Nową Zelandię, Chiny, Japonię, Iran... Gdzieniegdzie uważa się go wręcz za niepożądanego intruza stanowiącego zagrożenie dla rodzimych gatunków roślin i próbuje kontrolować jego rozprzestrzenianie. Tak jest między innymi w Polsce – opanował tu sporo terenów na nizinach i terenach podgórskich. Na obszarach chronionych, gdzie rosną rzadkie, zagrożone wyginięciem rośliny, wręcz się go tępi, bo jest dla nich niebezpieczny.
Ale w warunkach kontrolowanych na pewno warto go uprawiać, gdyż jest niewymagający, rośnie niemal na każdej glebie i wykazuje odporność na mróz (bez problemów znosi nawet -30° C) i suszę. Obecnie największe jego uprawy znajdują się w Ameryce Północnej, Europie, Rosji, Chinach i Australii. Popularny jest również w Niemczech, renesans przeżywa zwłaszcza w południowej i środkowej Francji, gdzie już są jego spore plantacje.
O tym, jak go uprawiać, napiszemy w następnym numerze.
Skład i właściwości
Jest on także skarbnicą cennych minerałów: zwłaszcza potasu (regulującego ciśnienie krwi, wspierającego pamięć i koncentrację), żelaza, a także krzemu odpowiedzialnego za kondycję skóry, włosów i paznokci, wzmacniającego naczynia krwionośne i zapobiegającego odkładaniu się w nich cholesterolowych złogów prowadzących do przewężeń i niedrożności, magnezu (między innymi łagodzącego stany napięcia nerwowego) i miedzi. Do tego dochodzą wapń cynk, sporo witamin: C (topinambur ma jej nawet 2 ra
Artykuły z tej kategorii
-
Czarna rzodkiew (Raphanus dativus Variet...
Ojczyzną czarnej rzodkwi są Egipt i Chiny. O jej uprawie w starożytnym Egi... -
Seler korzeniowy (Apium graveolens)
Seler korzeniowy jest przepyszny. Ten krewniak selera łodygowego bardzo da... -
Mundurowy na różne okazje
Zawiera całą paletę witamin i minerałów oraz cenną skrobię i białko. Jest ... -
Zdrowie w strączkach
Ludzie uprawiają rośliny strączkowe od neolitu. Cenią je za wysokie wartoś...
