Szparagi (Asparagus L.)
Niedługo zacznie się sezon na szparagi. Słyszałem, że są nie tylko smaczne, ale i zdrowe. Napiszcie, jak je przyrządzać i w jakich schorzeniach można je pomocniczo stosować (...). Czy faktycznie działają też jak afrodyzjak?
Pozdrawiam serdecznie
Henryk z Wałbrzycha
Szparagi są bogatym źródłem wapnia, potasu, magnezu i cynku. Dostarczają witamin, przede wszystkim z grupy B, w tym szczególnie kwasu foliowego, a także prowitaminy A, witamin C, E. Są przy tym niskokaloryczne i bogate w błonnik.
Sok z całych, młodych roślin szparagów (zarówno części nadziemnych, jak i podziemnych) stosuje się przy niedomaganiach nerek, pęcherza moczowego, w kamicy nerkowej, a także przy nieżytach przewodu pokarmowego, owrzodzeniach żołądka i dwunastnicy, stanach przedrakowych żołądka, chorobliwym wychudzeniu i w początkowych stadiach cukrzycy. Jest on także pomocny przy przewlekłych nieżytach oskrzeli, którym towarzyszy suchy kaszel.
Okłady nasączone tym sokiem pomagają w niektórych chorobach skóry, jak egzema, łuszczyca, róża, trądzik, odleżyny, owrzodzenia (szczególnie żylakowe podudzi) i przy trudno gojących się ranach.
Korzenie i kłącza
Ponadto badania wykazały, że preparaty ze szparagów obniżają ciśnienie, wzmacniają nerwy i układ odpornościowy, chronią wzrok, pomagają w odchudzaniu, a także (zwłaszcza zielone) mogą być stosowane pomocniczo w walce z chorobami nowotworowymi.
Szparagi powinny być wykorzystane w dniu zakupu. Gdy przyjdzie je przechować dzień lub dwa, należy trzymać je w lodówce zawinięte w mokrą ściereczkę, aby nie schły i nie drewniały. Trzeba też unikać odgrzewania tego warzywa ze względu na dużą zawartość azotanów (350 mg na 500 g) i nie popijać go czerwonym winem, które niszczy zawartą w nim witaminę B1.
Od wieków szparagi uznawane były za skuteczny afrodyzjak.
Zielarka
Przepisy
Sałatka szparagowa z czerwoną cykorią
Po 1/2 pęczka białych i zielonych szparagów, czerwona cykoria (radicchio), 20 dag pieczarek, 2 jajka, łyżka posiekanych, świeżych ziół (bazylii, szałwii, estragonu), 1/4 szklanki kwaśnej śmietany, sok z cytryny, chili, sól, pieprz, zioła prowansalskie. Szparagi umyć, usunąć zdrewniałe końce łodyg, białe cienko obrać ze skórki. Włożyć do garnka, zalać osolonym wrzątkiem, gotować pod przykryciem 7–8 minut. Odcedzić, ostudzić, przelać zimną wodą, osączyć. Cykorię oczyścić, opłukać, osuszyć, podzielić na listki. Większe rozerwać na kawałki. Pokroić w plasterki jajka ugotowane na twardo i oczyszczone pieczarki. Śmietanę doprawić sokiem z cytryny, sporą szczyptą ziół prowansalskich, chili, soli i pieprzu. Na półmisku ułożyć cykorię, szparagi, pieczarki, jajka. Skropić sosem, posypać posiekanymi ziołami i lekko wymieszać.
Szparagi gotowane na parze
Szparagi umyć, białe cienko obrać, zaczynając od główki, zielonych nie obierać. Odłamać lub odkroić twarde końce, włożyć szparagi na kilka minut do zimnej wody. W garnku do gotowania na parze zagotować wodę, na sitku ułożyć szparagi i gotować pod przykryciem 15 minut. Ugotowane wyłożyć na półmisek i polać stopionym masłem. Można też na maśle zrumienić trochę bułki tartej. W zasadzie warzywa gotowane na parze nie wymagają solenia, ale można je dla polepszenia smaku posypać posiekanymi ulubionymi ziołami czy orzechami.
Szparagi z wody
Warzywo przygotować jak wyżej, związać w pęczek. Zagotować wodę (najlepiej w wysokim garnku do szparagów), wstawić warzywo w ten sposób, by główki wystawały i gotować pod przykryciem około 15–20 minut. Jeśli szparagi mają być zapiekane pod beszamelem, wystarczy je gotować 8–10 minut. Można dodawać do sałatek lub jeść polane winegretem.
Odwar na wzmocnienie
Pół pęczka świeżych lub suszonych pędów szparagów zalać 2 szklankami wrzącej wody, podgrzewać 20 minut na małym ogniu, odstawić. Odwar można stosować na wzmocnienie organizmu, pijąc rano i wieczorem po pół szklanki. Pomoże też przy bezsenności, osłabieniu pamięci i małej odporności na stres.
Woda po gotowaniu
Po ugotowaniu szparagów można wykorzystać wodę, jednak nie może być ona solona ani słodzona. Po przestudzeniu stosuje się ją do okładów w przypadku trądziku, odleżyn, a także przy trudno gojących się ranach. Popijana między posiłkami pomoże zrzucić zbędne kilogramy.
Napar z korzenia
Łyżeczkę suszonego, sproszkowanego korzenia szparaga zalać filiżanką wody i zagotować. Pozostawić na kilka minut do naciągnięcia i przecedzić. Pić 2–3 razy dziennie profilaktycznie w kamicy nerkowej.
Szparagi w konserwie
W maju lub na początku czerwca, gdy jest największa obfitość szparagów, zebrać równej wielkości z białe szparagi, oczyścić bardzo starannie z wierzchniego naskórka, związać po 10 sztuk razem rogóżką, zrównać, aby główki tworzyły równą powierzchnię. W dużym rondlu, w bardzo obfitej wodzie gotować, kładąc w gorącą wodę osoloną i ocukrzoną, nie więcej jak na 8 do 10 minut. Wtedy wyjąć ostrożnie na sito do ostudzenia, przelewając je zaraz zimną wodą, następnie dobrze osączyć. Przygotować słoiki z szerokimi otworami w górze, włożyć ostrożnie jeden lub dwa związane pęczki szparagów w słój, zalać zimną, osoloną wodą, zamknąć mocno i gotować w kociołku z zimną wodą od zagotowania pół godziny. Podając, rozgrzać słój w gorącej wodzie, otworzyć, wyjąć gorące i polać świeżym masłem zrumienionym z bułeczką, w sosjerce zaś podać masło rozpuszczone.
(Ze spiżarni Prababci przepisy potraw i przetworów domowych, Somix, Bydgoszcz 1991 r. Na podstawie wydania z 1907 roku).
Autor: Zielarka