Wielkanocne zioła i kwiaty

Towarzyszą obrzędom związanym z Wielkim Tygodniem i Wielkanocą. Obecne były podczas ostatniej drogi Jezusa, znajdują się zatem na wielu obrazach przedstawiających jego męczeństwo. Czytamy o nich w Księdze Rodzaju i Psalmów. Wielkiemu Tygodniowi przypisane są przede wszystkim gałązk

elkanocy. Fiołki, bodziszek i przetacznik ze względu na swój fioletowy lub liliowy kolor towarzyszyły Jezusowi podczas jego drogi krzyżowej. Babka lancetowata, której kształt liści przypomina włócznię, kojarzy się z momentem zadania śmiertelnego ciosu. Mniszek lekarski w scenach ukrzyżowania usytuowany jest zwykle blisko Matki Boskiej, podkreślając w ten sposób jej ból i rozpacz. Uspokajający, a czasem śmiercionośny mak symbolizuje odchodzenie Jezusa i jego sen przed zmartwychwstaniem. Z drugiej strony, ze względu na czerwony kolor jest znakiem jego przelanej krwi. Zaś zawsze zielone liście bukszpanu kojarzone są z odradzaniem się natury i stanowią metaforę wieczności. Dają nadzieję na zmartwychwstanie i przypominają, że życie nie kończy się w chwili śmierci. Jego gałązki są w tym okresie istotnym elementem dekoracyjnym stołów i koszyczków ze święconką. Poza tym z bukszpanu prawdopodobnie był wykonany titulus przybity do krzyża, na którym zawisł Jezus.

Zioła namaszczenia

Po ukrzyżowaniu ciało Jezusa zostało wydane Józefowi z Arymatei, który, by go pochować, zakupił płótno lniane, aloes oraz mirrę. Razem około „siedemdziesiąt pięć funtów wagi”, jak podaje Ewangelia wg św. Jana. Józef wspólnie z Nikodemem namaścił ciało Jezusa leczniczym aloesem, po czym owinął je w płótno i złożył w grobie. Już wówczas aloes znany był ze swoich właściwości przyspieszających gojenie się ran. Użyty przez Józefa, miał znaczenie symboliczne. Zasklepiał bowiem rany ukrzyżowanego.

Kwiaty odradzającego się życia

Wszystkie kwiaty, które zakwitały wiosną, m.in. bratki, konwalie i niezapominajki traktowane były na wsi polskiej jako zwiastuny odradzającego się życia i stały się znakiem zmartwychwstania. Jest wśród nich i cykoria należąca do roślin otwierających swe kwiaty o wschodzie słońca, ponieważ Jezusa w czasach średniowiecza określano jako „Słońce Niezwyciężone”. Podobnie wspomniany pięciornik, którego intensywna żółta barwa kojarzy się z promieniami słonecznymi.

Radość zmartwychwstania wyrażają rośliny w kolorach żółtym i białym. A zatem przede wszystkim narcyzy, często nazywane kwiatami zmartwychwstania Jezusowego i zajmujące ważne miejsce w symbolice chrześcijańskiej. Są znakiem zwycięstwa życia wiecznego nad śmiercią. Dlatego były umieszczane przez starych mistrzów na obrazach przedstawiających powstanie Jezusa z grobu. Często też na malowidłach pojawiają się lilie i forsycje jako symbol wiecznej miłości, konwalie – symbol czystości i szlachetności, a także malwy, które w średniowieczu były znakiem wyba- czania. W odniesieniu do Jezusa są zapowiedzią przebaczenia ludziom na ziemi i obietnicą zbawienia.

Aldona Kowalewska

Autor: Aldona Kowalewska
Partnerzy:

Wydawca Centrum "REA" Rena Marciniak-Kosmowska. All Rights Reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i powielanie treści lub/i grafiki zawartej w tym serwisie bez zgody autora serwisu jest zabronione i chronione prawem.